מכסה את האין בציפורים

תערוכת יחיד: יעל בן-שלום

אוצרת: ייני אהרן

14.11.24-14.12.24

 

 

צילומי הצבה: עדי עוז-ארי

מכסה את האין בציפורים

תערוכת יחיד: יעל בן שלום
אוצרת: ייני אהרן


בתערוכת היחיד ׳מכסה את האין בציפורים׳ֿ,  ששמה לקוח מתוך שירה של המשוררת זלדה "אתה שותק אליי", מציגה יעל בן שלום עבודות חדשות. העבודות מזמינות מעבר דרך שכבות גלויות אל חלקים בתודעה שמצויים מעבר לשפה ולדימוי, מופיעים כחוויות גולמיות, פרדוקסליות ולעיתים מטרידות. היצירות הן שלב נוסף בעיסוק המתמשך של האמנית במתח שבין הממשי-גלוי לבין הממשי הסמוי מן העין. הרובד הסמוי נשלט על-ידי ההיגיון הרגשי ושורר בו חוסר ידיעה. מרכיבים אלה אינם ניתנים לייצוג ברור. 

התערוכה כוללת ציורים מהשנה האחרונה ומציעה פרשנות ייחודית לקיום העכשווי במרחב הפיזי והנפשי בו אנו חיים. בעבודות חוזר מוטיב של התפרקות העולם הגשמי לדימויים המצויים על סף ההפשטה; בציור "צבי לבן" מופיע הצבי במרכז הקומפוזיציה באופן ברור וממוקד, בעוד שלמרגלותיו ניצבות שתי דמויות אנושיות מעורפלות הנראות ככלואות בתוך זכוכית. הדימוי מזמין לחשיבה על מקומו של הפרט בחברה מנוכרת ולא יציבה, שהערכים והזהות שלה עומדים לבחינה מתמדת.

בציור "נוף אכול" מופיע סוס יוצא דופן, אשר נדמה ש"אכל" את הנוף שסביבו, שואב את עיני המתבונן אל תוך נוף פיוטי וסוריאליסטי שנמצא בקיבתו. בציור "מסלול", אבן בראשיתית המגיחה מן החלל, מהדהדת, נושמת ומאירה ריק שחור. האבן עטופה בוורידים ונימים עדינים המעניקים לה תחושת חיים, כאשר היא נראית כמרחפת בתוך האינסוף. תחושת הריחוף חוזרת בציור הנושא את שם התערוכה ומציג דמות הניצבת על פי תהום, כשלהקת ציפורים חוצה את החלל. נוכחות ההפכים של עומק התהום ולהקת הציפורים מרעידה את הקיום השברירי ומניחה, שוב, את החיים על מפתן הלא נודע. 

טכניקת הציור של בן שלום, המשלבת שכבות שקופות וערפיליות של חומר על מצע שחור, יוצרת אפקט אטמוספרי וחווייה המותחת את הגבולות שבין החומר לרוח ומעצימה את התחושה הכללית של ניכור וחיפוש אחר משמעות. .  

על האמניות והאוצרת

יעל בן שלום אמנית רב-תחומית, בעלת תואר שני באמנויות (M.F.A) בהצטיינות יתרה מבצלאל, אקדמיה לאמנות ועיצוב, ותואר ראשון באמנות וחינוך בהצטיינות מהמדרשה לאמנות במכללת בית ברל. בנוסף, בעלת תואר ראשון במשפטים מהאוניברסיטה העברית בירושלים. עבודותיה הוצגו בתערוכות יחיד וקבוצתיות בארץ ובעולם, בהן התערוכות ״Falling Up״ בגלריה 4 בתל אביב (2020)  ו"בואה" בגלריה על הצוק בנתניה (2014). עבודתה נוגעת בנושאים כמו טרנספורמציה והתהוות מתוך מחקר של דינמיקות של תנועה ומעבר בין מרחבי תודעה שונים. 

ייני אהרן יוצרת רב תחומית, אוצרת ומנחה. בוגרת החוג לפילוסופיה באוניברסיטת בן גוריון בהצטיינות יתרה. אוצרת מוסמכת של משרד התרבות מטעם ׳הבית לאמנות ישראלית׳ תל אביב. לומדת ומנחה בבית המדרש ׳זהר חי׳ בירושלים. מייסדת ואוצרת גלריה ׳רשותה׳ בבית רשות הרבים בירושלים, ותערוכות במסגרת הביאנלה של ירושלים.


שנת התערוכות 2023-2024 בין השמשות: סוף - סף - מוסף.
העת הנוכחית מתאפיינת בתחושה של דחיפות שעלולה להוביל לחד-מימדיות, אולם היא גם מזמנת התייחסות מורכבת והתבוננות "מולטי-פוקלית". לא ניתן לדבר על ההווה מבלי להתחשב בעבר ולבנות את העתיד.
סוף: תחושת הסוף הקרב שורה באוויר, הגבולות נחצו, סדרי העולם התהפכו, הנחות שהיו אקסיומות מוטלות כעת בספק, המובן מאליו אינו מובן עוד. מהו טוב ומהו רע? כיצד ניתן להבדיל? המילה "סוף" מסמנת את החלק הגומר, הנקודה בה הדבר חדל להתקיים. 
סף: הסף הוא שער, פתח שחייבים לעבור דרכו במאבק להחזרת המשמעות, הטעם ואמות המידה. כדי להחלים צריך להסכים לשהות במרחב הסיפי, בחורבן ובאי-ידיעה, להסכים לפגוש באובדן, בפשרה ובהשתנות. להתחכך בקצוות, לטעום את האפר. 
מוסף: השהייה בתוך תחושת החידלון, החרדה והאימה מאפשרת, בסופו של דבר, נביטת תקווה. מתוך התבוססות במקומות נמוכים, סדוקים ושבורים, מתוך המחלה, הפרידה, האובדן וקריסת המערכות, נובט זרע שמפיח חיים חדשים בתודעה ובגוף ומסייע באיתור הכוחות הגלומים בהם. 

أُغطّي العدم بالعصافير

الفنانة: ياعيل بن شالو
المنظّمة: ييني أهارون

معرضها الفردي "أغطي العدم بالعصافير"، المستوحى من قصيدة الشاعرة زلدا "أنت تصمت إليّ"، تعرض ياعيل بن شالوم أعمالاً جديدة. هذه الأعمال تدعو إلى الانتقال عبر طبقات مكشوفة إلى أجزاء من الوعي تتجاوز اللغة والصورة، وتظهر كتجارب خام، متناقضة وأحيانًا مقلقة. هذه الأعمال هي مرحلة جديدة في انشغال الفنانة المستمر بالتوتر بين الواقعي-المكشوف والواقعي الخفي عن الأنظار. يتم التحكم في الطبقة الخفية بواسطة المنطق العاطفي وتغمرها حالة من الجهل. هذه العناصر لا يمكن عرضها بشكل واضح.

يضم المعرض لوحات من السنة الأخيرة ويقدم تفسيرًا فريدًا للوجود المعاصر في الفضاءين المادي والنفسي الذي نعيش فيه. تتكرر في الأعمال فكرة تفكك العالم المادي إلى تصاوير تقترب من حافة التجريد؛ في لوحة "غزال أبيض"، يظهر الغزال في وسط التكوين بشكل واضح ومركّز، بينما تقف أسفله شخصيتان بشريتان ضبابيتان تبدوان كما لو أنهما مسجونتان داخل زجاج. هذه التصوّر يدعو إلى التفكير في مكانة الفرد في مجتمع منفصل وغير مستقر، حيث تخضع قيمه وهويته للتقييم المستمر.

في لوحة "منظر مأكول"، يظهر حصان فريد من نوعه، يبدو وكأنه "أكل" المنظر من حوله، ساحبًا أنظار المشاهد إلى مشهد شاعري وسريالي موجود في بطنه. أما في لوحة "مسار"، تظهر صخرة بدائية تطل من الفضاء، تصدر صدى، تتنفس وتضيء فراغًا أسود. الصخرة مغلفة بعروق وشرايين دقيقة تمنحها إحساسًا بالحياة، وتبدو وكأنها تطفو داخل اللانهاية. تعود فكرة الطفو في اللوحة التي تحمل اسم المعرض وتعرض شخصية تقف على حافة هاوية، بينما يعبر سرب من الطيور الفضاء. يجسد حضور الأضداد بين عمق الهاوية وسرب الطيور الهشاشة الوجودية، ويضع الحياة مجددًا على عتبة المجهول.

تقنية الرسم لدى بن شالوم، التي تجمع بين طبقات شفافة وضبابية من المواد على خلفية سوداء، تخلق تأثيرًا جويًا وتجربة تمد الحدود بين المادة والروح، وتعزز الإحساس العام بالغربة والبحث عن المعنى.في

الفنّانات والمنظمة

ياعيل بن شالوم هي فنانة متعددة المجالات، حاصلة على اللقب الثاني في الفنون (M.F.A) بامتياز من أكاديمية بتسلئيل للفنون والتصميم، واللقب الأول في الفنون والتربية بامتياز من مدرسة الفنون في كلية بيت برل. كما أنها حاصلة على اللقب الأول في الحقوق من الجامعة العبرية في القدس. عرضت أعمالها في معارض فردية وجماعية في البلاد والخارج، بما في ذلك معرض "Falling Up" في جاليري 4 في تل أبيب (2020) ومعرض "بوآه" في جاليري "عال هتسوك" في نتانيا (2014). تتناول أعمالها مواضيع مثل التحول والنشوء من خلال استكشاف ديناميكيات الحركة والانتقال بين مساحات وعي مختلفة.

ييني أهارون هي فنانة متعددة المجالات، قيّمة ومعلمة. حاصلة على اللقب الأول بامتياز في الفلسفة من جامعة بن غوريون. هي قيّمة معتمدة من وزارة الثقافة بتفويض من "بيت الفن الإسرائيلي" في تل أبيب. تدرس وتوجه في بيت همدراش "زوهار حاي" في القدس. مؤسسة وقيّمة لجاليري "رشوتا" في بيت رشوت هربيم في القدس، ولعدد من المعارض ضمنهدار
سنة المعارض، الشّفق: نهاية - عتبة - مُلحق
يتميّز الوقت الحالي بشعور الإلحاح والذي قد يؤدّي إلى أحاديّة الأبعاد، ولكنّه يستدعي أيضًا اهتمامًا مركّبًا و"متعدّد البؤر". من غير الممكن التّحدّث عن الحاضر دون أخذ الماضي بالاعتبار ثم بناء المستقبل.

نهاية: شعور النهاية القريبة يحلّق في الفضاء، تمّ تخطّي الحدود، انقلبت أنظمة العالم، الافتراضات التي كانت بديهيّة يتم التشكيك بها الآن، المفهوم ضمنًا لم يعُد مفهومًا. ما هو الخير وما هو الشّر؟ كيف يمكننا التمييز؟ الكلمة "نهاية" تشير إلى الجزء النّهائي، النقطة التي يتوقّف بها الشيء عن الوجود. 

عتبة: العتبة هي بوابة، فتحة يجب المرور خلالها في الصّراع لإرجاع المعنى، الذّوق والمعايير. من أجل الشّفاء يجب على المرء الموافقة على المكوث في الحيّز العتبيّ، في حالةٍ من الخراب والجهل، وأن يوافق على الخسارة، التّسوية والتغيّر. أن يحتكّ في الحواف، وأن يتذوّق الرّماد.
مُلحق: إن البقاء داخل الشعور بالعجز والقلق والرعب يسمح في النهاية بإنبات الأمل. من خلال الهزيمة في أماكن منخفضة، متصدّعة ومكسورة، من خلال المرض، الفراق، الضياع وانهيار الأنظمة، تنبت بذرة تبث حياة جديدة في الوعي وفي الجسد وتساعد على تحديد القوى الكامنة فيهما.